Tuyết trắng rơi – Evgeny Evtushenko

Lâu lâu tự dưng nhớ tới Evgeny Evtushenko… Nói chung Nina không thích nhà thơ này lắm, theo Nina thì ông ấy hay lên gân quá … Nhưng trời xui đất khiến thế nào mà Nina cũng đã dịch vài bài của ông ấy, thật tình mà nói thì thơ cũng … khá hay 🙂

Nhưng bây giờ Nina không muốn đưa các bài về … anh hùng cách mạng, kiểu Ba phút sự thật, hay Babi Yar, để dịp khác vậy :). Nina xin giới thiệu một bài thơ … loãng mạn hơn, có tên là Tuyết trắng rơi. Thật ra thì cái câu đầu tiên của Evtushenko

Идут белые снеги

đã là … không đúng chuẩn, vì trong tiếng Nga thì phải nói là снега, chứ không phải снеги. Chính vì thế mà nhà thơ hài hước A.Ivanov đã có một bài thơ nhại bài này, và bài thơ nhại cũng khá nổi tiếng . Bài ấy bắt đầu như thế này

СHЕГИ И Я

Идут белые снеги,
а по-русски снега.
Это значит, на свете
наступила зима.

Hehe, nhưng thôi không lạc đề, bài thơ nhại kia có thể dễ dàng tìm thấy trên mạng. Còn cái bài thơ gốc thì khá lãng mạn, nhưng cũng khá dài, và khá lên gân, nên cũng khá khó dịch.

ИДУТ БЕЛЫЕ СНЕГИ

Евгений Евтушенко
——————————————————
Идут белые снеги,
как по нитке скользя…
Жить и жить бы на свете,
но, наверно, нельзя.

Чьи-то души бесследно,
растворяясь вдали,
словно белые снеги,
идут в небо с земли.

Идут белые снеги…
И я тоже уйду.
Не печалюсь о смерти
и бессмертья не жду.

я не верую в чудо,
я не снег, не звезда,
и я больше не буду
никогда, никогда.

И я думаю, грешный,
ну, а кем же я был,
что я в жизни поспешной
больше жизни любил?

А любил я Россию
всею кровью, хребтом –
ее реки в разливе
и когда подо льдом,

дух ее пятистенок,
дух ее сосняков,
ее Пушкина, Стеньку
и ее стариков.

Если было несладко,
я не шибко тужил.
Пусть я прожил нескладно,
для России я жил.

И надеждою маюсь,
(полный тайных тревог)
что хоть малую малость
я России помог.

Пусть она позабудет,
про меня без труда,
только пусть она будет,
навсегда, навсегда.

Идут белые снеги,
как во все времена,
как при Пушкине, Стеньке
и как после меня.

Идут снеги большие,
аж до боли светлы,
и мои, и чужие
заметая следы.

Быть бессмертным не в силе,
но надежда моя:
если будет Россия,
значит, буду и я.

1965

TUYẾT TRẮNG RƠI

Evgeny Evtushenko
————————————————–
Tuyết trắng rơi và rơi
Như treo chỉ trên trời
Muốn sống mãi trên đời
Nhưng chắc là không được.

Những tâm hồn ai đó
Tan biến phía xa xôi
Như những bông tuyết trắng
từ đất rơi xuống trời.

Tuyết trắng rơi và rơi…
Tôi cũng sẽ đi khỏi
Cái chết không làm buồn
bất tử không mong mỏi

Tôi không tin màu nhiệm
không là tuyết, là sao
và sẽ không thành được
không bao giờ, không bao…

Và tôi, người tội lỗi
nghĩ – thế tôi là gì
trong cuộc đời vội vã
yêu hơn đời điều chi?

Mà tôi yêu nước Nga
bằng máu xương da thịt:
những con sông chảy xiết
cả khi đã đóng băng

hồn những ngôi nhà gỗ
hồn những rừng thông Nga
Stenka, Pushkin
và cả những cụ già.

Nếu có gì không hay
tôi cũng không buồn quá
Dẫu tôi sống vất vả
tôi sống cho nước Nga

Và tôi vẫn hy vọng
(đầy âu lo bí mật)
rằng dẫu chỉ một chút
tôi giúp cho nước Nga

Dẫu nước Nga có lẽ
quên tôi dễ dàng thôi
tôi vẫn hằng mong mỏi
nước Nga sống muôn đời

Tuyết trắng rơi và rơi
như muôn đời rơi mãi
thời Pushkin, Stenka
khi tôi không còn lại

Những bông tuyết lớn quá
sáng quá đến đau mắt
và xóa mọi dấu vết
của tôi, của ai kia

Không đủ sức bất tử
tôi hy vọng một điều
còn nước Nga thân yêu
nghĩa là tôi còn sống

1965

5 thoughts on “Tuyết trắng rơi – Evgeny Evtushenko

  1. Tôi lại com đây, Nina à! Bài này đúng là khó dịch, phải biết làm thơ mới dịch nổi như thế. Ví dụ “Идут белые снеги” mà dịch được là ” Tuyết trắng rơi và rơi” thì là rất thơ rồi còn gì. Vân vân… Ngoài ra, đúng như Nina nhận xét, bài thơ thật lãng mạn nhưng “khá lên gân” (có phải ta gọi đó là “lãng mạn cách mạng” không?). Tuy nhiên, đó gọi là “tính lịch sử” của bài thơ, không “bắt bẻ” làm gì, vì nó ra đời năm 1965 mà.

    Chỉ nhân đây, nếu Nina không giận, thì đùa một chút nhé (khổ, tôi hay đùa lắm, không hiểu là dễ bị… “ghét cái mặt” lắm đấy?): Nói ra thì phạm thượng, dám chê nhà thơ nổi danh Evgeny Evtushenko của Nga. Nhưng cảm giác của ta bây giờ, khi đọc nó là thấy… có thể rút bài thơ xuống còn độ …4-6 khổ gì đó mà vẫn giữ được tư tưởng và… kể cả “gân cốt” của nó nữa, Nina có nghĩ thế không?

  2. Ồ, em hoàn toàn đồng ý với bác về sự lên gân của Evtushenko. Hình như cụ này có lần phát biểu – nếu anh là nhà thơ thì cần để cho người ta về anh – tốt cũng được, xấu cũng xong, nhưng nếu không ai nói gì thì đó là thảm họa 🙂

    Chính vì cái lên gân ấy mà em ít đọc Evtushenko. Tuy nhiên phải thừa nhận – cái sự lên gân ấy lại rất hơp ở một số bài thơ em đã đọc như “Ba phút sự thật”, “Babi Jar” mà em xin giới thiệu ở dịp khác…

  3. Nếu gọi là “lên gân” thì theo Nina, Mai-a-cop-xki có “lên gân” không? Có chứ? Vậy là thời đó nó thế, nhỉ. Kiểu như thơ Tố Hữu ý, lên gân nhưng mà đọc thấy rất hay (Ví dụ: “Trái tim lớn chia ba phần tươi đỏ/Anh dành riêng cho Đảng phần nhiều/Phần cho Thơ và phần để em yêu…” Ngày nay, em… “chã” thèm chơi với “ai” như thế, Nina nhỉ. Vậy mà thời đó, nếu Tố Hữu nói: “Em xấu hổ: thế cũng nhiều anh nhỉ”, là nói đúng đấy, chả ai “bĩu môi” cả đâu…) vì thời đó nó thế mà.

  4. Vâng, đúng là phái xét trong thời điểm bài thơ viết ra bác ạ. Tất nhiên bây giờ có một số cái ta không thích, nhưng có lẽ là ta hơi thiếu công bằng chăng …

    Mặc dù, có lẽ là thời gian sẽ là người trọng tài chính xác nhất…, những bài thơ hay nhất thì sẽ vẫn còn lại…

Leave a comment